Jobs (2013)

Apple-topman Steve Jobs werd als een popster vereerd door miljoenen fans. Logisch dat er een film van zijn leven komt, met een verrassend goede Ashton Kutcher in de titelrol.

Bij het horen van de naam Steve Jobs zijn er twee mogelijkheden: of je zijgt in stille aanbidding door je knieën, of je loopt walgend weg. Deze Apple-topman heeft de wereld apparatuur gebracht waar we nu niet meer buiten kunnen (iMac, iPod, iPad, iPhone, eigenlijk alles met een 'i' ervoor). Bij zijn overlijden aan alvleesklierkanker in oktober 2011 werd hij door zijn fans tot mythische hoogten opgehemeld, wat de walgende reactie van de tweede groep verklaart. De vraag is: welke Steve Jobs krijgen we in de film te zien? De mythe, of de mens? Het is een beetje een mix geworden. De film beslaat grofweg zo'n dertig jaar uit zijn leven, van 1971 tot 2001. Zijn ziekte komt niet aan bod, evenals zijn (zeer succesvolle) tijd bij Pixar Animation Studios. Het draait puur om Steve Jobs en zijn kindje: Apple.

Innovatieve computer
Begin jaren zeventig: technologiestudent Steve Jobs (Ashton Kutcher) stopt met de universiteit, om samen met studiegenoot Steve Wozniak (Josh Gad) in de garage van zijn ouders pc's in elkaar te knutselen. Deze verkoopt hij onder de naam Apple aan een plaatselijke elektronicawinkel. Dan ontmoeten ze investeerder Mike Markkula (Dermot Mulroney). Die ziet toekomst in de twee Steves en pompt een flinke som geld in het jonge bedrijf. Al snel breekt Apple landelijk door, en later gebeurt dat internationaal. Hun innovatieve computers gaan als warme broodjes over de toonbank. Maar het succes heeft wel een prijs. Jobs blinde ambitie zorgt ervoor dat hij vrienden, relaties en collega's van zich vervreemdt.

Sterke Kutcher
Steve Jobs wordt geportretteerd door Ashton Kutcher, en het moet gezegd dat de acteur – toch vooral bekend geworden met het spelen van komische leeghoofden – hier een prima volwassen rol neerzet. Hij lijkt niet alleen griezelig veel op Steve Jobs, maar hij heeft ook diens houding overgenomen: schouders opgetrokken, kromme rug, samengeperste lippen en vingertoppen tegen elkaar.

Harteloos
De film laat zien dat Apple niet alleen bestond uit Steve Jobs, maar een heel team aan vertrouwelingen en vrienden? die hij allemaal wel een keer pijn doet. Het begint met zijn technisch zeer begaafde studie-vriend Steve Wozniak, die Jobs voor het eerst inschakelt als hij bij zijn eerste werkgever Atari een spel moet ontwikkelen. Jobs krijgt er 5.000 dollar voor, maar hij meldt met een stalen gezicht dat het 700 dollar is. Wozniak is tevreden; toch 350 dollar verdiend! Maar als kijker denk je: wat een rotstreek. Als Apple een beetje op stoom begint te komen kan Jobs een zwanger vriendinnetje er echt niet bij hebben, en hij zet haar bruut op straat. Hij weigert (in ieder geval de eerste jaren) naar het kind om te kijken. Ook kil: bij zijn advocaat laat Jobs vastleggen dat Daniel Kottke (Lukas Haas), een goede vriend die Jobs met hand- en spandiensten enorm heeft geholpen, geen recht heeft op aandelen of bonussen. Jobs vind dat Kottke er niet hard genoeg voor heeft gewerkt.

Revolutie
Lullig, maar op een of andere manier werkt het wel in het voordeel van de film. Godheid Steve Jobs wordt van zijn sokkel getrokken door hem te injecteren met maar al te menselijke eigenschappen als jaloezie, egoïsme en opportunisme. Kijk, hij is gewoon mens! In die sfeer is het ook veel makkelijker bewondering te hebben voor de revolutie die Jobs teweegbracht in de computerbranche. Vorm en functie, daar ging het bij hem om. Een computer moest niet een moeilijk te doorgronden, log en lelijk ding zijn, maar een huishoudelijk apparaat met de modernste technologie die iedereen kon begrijpen? en dat er ook nog eens prachtig uitzag.

'The social network'
'Jobs' deed ons denken aan 'The social network': ook daarin draait het om een haast autistische computerwhizzkid die schatrijk is geworden? maar tijdens zijn rücksichtslose weg naar de top wel keihard intimi laat vallen. Het grote verschil tussen beide films is het slimme, scherpe Oscarwinnende script voor 'The social network'. In films over het zakenleven ontkom je niet aan lange scènes met vergaderingen, of simpel gezegd: pratende hoofden. 'The social network' wist die door pakkende, begrijpelijke teksten interessant en zelfs spannend te maken, alsof je naar een bokswedstrijd met woorden keek. In 'Jobs' zijn bestuursvergaderingen wat ze ook echt zijn: saai en droog. Hierdoor verslapt je aandacht, en mis je belangrijke ontwikkelingen die monotoon worden opgelepeld bij het overleg. Ook wordt de ware reden voor Jobs' enorme gedrevenheid niet duidelijk. Er wordt gehint dat het komt omdat hij geadopteerd is, maar dat lijkt een te magere voedingsbodem voor zijn enorme obsessie met Apple. Nou ja, misschien was de man wel een enigma. Geen godheid, maar wel een erg intrigerend persoon, met een gedachtengang die wij gewone stervelingen nog steeds niet begrijpen.