Im Keller (2015)

De Oostenrijkse filmmaker Ulrich Seidl laat zijn publiek graag de rauwe werkelijkheid zien. In de documentaire 'Im Keller' toont hij een reeks van zijn landgenoten in hun kelder, waar ze soms bizarre activiteiten ontplooien...

Bij Oostenrijkse kelders ben je al snel geneigd te denken aan twee grote zedenzaken van enkele jaren geleden: de zaak van Natascha Kampusch, die op haar tiende werd ontvoerd en acht jaar lang in een kelder zat opgesloten waar ze werd misbruikt; en de zaak rond Josef Fritzl die zijn eigen dochter 24 jaar lang in een kelder gevangenhield en misbruikte. Het onderwerp 'kelder' is dan ook op maat gesneden voor de controversiële filmmaker Ulrich Seidl, die dol is op ongemakkelijke situaties, bij voorkeur als ze een seksuele lading hebben. Dat bleek eerder al in zijn documentaire 'Tierische Liebe', over 'dierenliefde' die net iets te ver gaat; in zijn speelfilm 'Import/export', over een Oost-Europese webcamgirl; en in zijn 'Paradies'-trilogie. Ditmaal zoekt hij een reeks landgenoten op in hun meest private domein, hun kelder. De een heeft er een wonderlijke verzameling uitgestald, een ander nodigt er vrienden uit voor een drinkgelag en weer een ander beoefent er zijn opvallende hobby.

Portret van Hitler
De film opent met de aanblik van een terrarium, met daarin een flinke slang. De camera blijft bewegingloos op de slang gericht, die zelf ook geen spier vertrekt. De spanning in dat statische shot loopt echter flink op als er uit het zaagsel ineens een muis opduikt die de slang begint te besnuffelen. Het tafereel loopt niet goed af voor de muis. De vaste camera en beschouwende manier van filmen blijken van grote waarde te zijn. Zo zit een van de keldereigenaren een langdradig verhaal te vertellen, maar wanneer je blik na een tijdje wegdwaalt naar een hoek van het scherm, blijkt daar ineens een portret van Hitler aan de muur te hangen. Deze man heeft zijn hele kelder vol nazispullen en nodigt er geregeld zijn vrienden uit voor een biertje. 'Im Keller' is geen film voor weekhartige kijkers; er zitten beelden in die weinig tot de verbeelding overlaten. De vraag blijft wel hangen in hoeverre Seidl de situaties heeft geënsceneerd. De film is opmerkelijk, ongegeneerd en hilarisch, en zit bovendien vol wonderlijke scènes die nog lang op je netvlies blijven hangen.