El ciudadano ilustre (2017)

‘El ciudadano ilustre’ (De ereburger) is een Argentijnse zwarte komedie. Het gaat over een succesvolle schrijver die na tientallen jaren voor het eerst terugkeert naar zijn geboortedorp. Is dat wel verstandig?

De Nederlandse literatuur werd nog nooit bekroond met de Nobelprijs, wat door sommigen wordt geweten aan de beperktheid van ons taalgebied. Dat lot treft echter ook de wereldwijd gelezen (Spaanstalige) Argentijnse literatuur, wat aldaar als een groot trauma wordt ervaren, te meer daar buurland Chili deze eer al herhaaldelijk te beurt viel. Zelfs grootheid Borges werd gepasseerd. Deze omissie wordt in ‘El ciudadano ilustre’ rechtgezet. De (fictieve) in Argentinië geboren en getogen schrijver Daniel Mantovani (Oscar Martínez) woont al ruim dertig jaar in zelf gekozen ballingschap in Spanje wanneer het Nobelcomité hem deze eer verleent. Mantovani accepteert de prijs, maar schopt in zijn speech tegen enkele heilige huisjes en het Zweedse koningshuis aan. Een uitgesproken type, die Mantovani, ook in zijn boeken, waarin hij zijn kleinburgerlijke geboortestreek niet altijd even vleiend heeft neergezet. Als er op een dag tussen de talloze eervolle uitnodigingen (een eredoctoraat hier, een literatuurfestival daar) ook een uitnodiging zit uit zijn geboortedorp Salas, hapt hij nieuwsgierig toe.

Terug naar Salas
Voor het eerst sinds zijn vertrek, decennia eerder, keert hij terug naar Salas. De burgemeester ontvangt hem groots om hem het ereburgerschap aan te bieden. Mantovani ontmoet zijn oude vriend Antonio (Dady Brieva) en zijn vroegere vriendinnetje Irene (Andrea Frigerio), die nu met elkaar getrouwd zijn. Een schilderwedstrijd, waarvan Mantovani tot jurylid wordt gebombardeerd, zet echter bij enkele deelnemers kwaad bloed. De spanning in het dorp begint langzaam op te lopen en Mantovani begint stilaan te verlangen naar het eind van zijn bezoek. De beide regisseurs Duprat en Cohn vormen in Argentinië al langer een duo, ook voor tv-producties. Ze geven met deze humoristische film commentaar op de kleinburgerlijkheid van het platteland én op de arrogantie van de grootstedelijke elite. Die tegenstelling wordt wat clichématig en voorspelbaar neergezet, maar is tegelijk herkenbaar en raak. ‘El ciudadano ilustre’ is heel vermakelijk en tegen het eind zelfs spannend.