The house that Jack built (2019)

‘The house that Jack built’ van Lars von Trier is een controversiële en gewelddadige film over een seriemoordenaar. Tegelijkertijd zit deze vol humor en filosofische bespiegelingen over o.a. kunst en macht.

Lars von Trier, het ‘enfant terrible’ van de Deense cinema, maakte afgelopen mei een opmerkelijke rentree op het festival in Cannes, nadat hij zeven jaar geleden tot persona non grata was verklaard vanwege wat foute grappen over Hitler. Dankzij zijn enorme staat van dienst - hij maakte moderne klassiekers als ‘Breaking the waves’, ‘Dogville’ en ‘Melancholia’ - werd hij weer in genade aangenomen. Een mooie gelegenheid voor hem om de filmwereld weer eens lekker op te schudden en te choqueren met een meesterlijke en tegelijk afschuwwekkende film. Hoofdpersoon Jack (Matt Dillon) is eind jaren zeventig een mislukte architect, ergens in het westen van de VS. Een vrouw (Uma Thurman) langs een verlaten weg met autopech wordt door hem opgepikt en weet hem vervolgens zo te ergeren dat hij haar de hersenpan inslaat met een krik (een ‘jack’ in het Engels). Een nieuwe carrière als seriemoordenaar ligt voor hem open.

Gruwelijke moordzucht
De film is opgedeeld in vijf episoden, met in elk deel een gruwelijk voorbeeld van Jacks moordzucht. Hij wordt gaandeweg steeds creatiever en gaat zijn slachtoffers fotograferen en de lijken zelfs meenemen om te verwerken in een kunstwerk. In de proloog en epiloog voert Jack een gesprek met de aanvankelijk buiten beeld blijvende Verge (Bruno Ganz), die hem als een soort biechtvader toespreekt. Tussendoor zijn er tal van verwijzingen naar Jacks opvattingen over architectuur, kunst, geweld en vrouwen. Opvallend is dat vrouwen in Von Triers films vaak enorm lijden - fysiek én psychisch - en dat is hier niet anders. Spreekt hieruit vrouwenhaat? Of stelt de regisseur dit onderwerp juist prikkelend aan de orde? Deze schokkende film van ruim tweeënhalf uur is magistraal vormgegeven, maar speelt met de ethische grenzen. Het eind neemt danteske vormen aan. Alleen geschikt voor wie het aandurft.