Het verloren transport (2023)

Filmmaakster Saskia Diesing (‘Nena’, ‘Dorst’) baseerde dit verhaal op een ware geschiedenis, waar een oom van haar deel van uitmaakte. Begin april 1945 zat Duitsland in de tang tussen de oprukkende Russen en de geallieerden. In paniek werd concentratiekamp Bergen-Belsen door de Duitsers ontruimd. Zo’n 6.800 gevangenen werden in drie treinen afgevoerd richting het zuiden. Een van die treinen strandde bij Tröbitz, waar de Russen op 23 april aankwamen. Hoofdpersoon Simone (Hanna van Vliet, m.), een Nederlandse Jodin, zit met haar man Isaac in die trein en begeeft zich na het vertrek van de wegvluchtende Duitsers naar het dorp. Daar dwingen de Russen de lokale Duitse bevolking om de treinpassagiers onder te brengen en te verzorgen.

Hakenkruisbehang
Isaac is ziek en daarmee krijgt zijn personage vooral een ondersteunende functie. Het draait om Simone, de Russische scherpschutter Vera (Eugénie Anselin, l.) en de Duitse pubermeid Winnie (Anna Bachmann, r.), bij wie ze in huis zijn ondergebracht. Simone en haar man vertoeven in de ouderlijke slaapkamer, met hakenkruisbehang, dat ze verrassend lang ongemoeid laten. Vanwege een quarantaine (vlektyphus!) is het dorp, o.a. door soldaat Jacov (Dragan Bakema), afgesloten van de buitenwereld. In die isolatie komen de drie jonge vrouwen langzaam nader tot elkaar. Indrukwekkend is Vera’s verhaal over haar beweegredenen om te strijden. Teleurstellend is het begin van de film, waarbij de treindeuren allemaal tegelijk lijken open te gaan, alsof de Duitse goederentreinen in 1945 al centrale deurvergrendeling hadden. Dat is visueel prachtig, maar niet erg realistisch. Maar bij een film over compassie vergeven we die misser.