TrosKompas

Dierenarts Hans

Bijen: van levensbelang

Bijen zijn van levensbelang voor mensen. Ze zorgen voor bestuiving van gewassen en daarmee voor onze voedselvoorziening. Hoe leven ze en hoe planten ze zich voort?

Bijen leven zowel in het wild als bij een imker in grote volken bij elkaar. Vroeger gebruikten imkers van stro gevlochten korven, tegenwoordig kasten waarin raampjes hangen met vellen bijenwas. Wilde bijen kiezen nog steeds holle bomen waarin ze droogte en bescherming vinden. De werkbijen maken zeskantige cellen: de honingraat van was. In een deel van deze cellen legt de bijen-koningin haar eieren, die verzegeld worden met een flinterdun waslaagje. Uit de eieren komen de larven, die gevoed worden door de werkbijen. Zij speuren naar nectar en stuifmeel, soms kilometers ver weg. De honing die bijen maken is bedoeld als hun wintervoorraad.

Voortplanting
De voortplanting van bijen en bijenvolken is heel interessant. Hoe ze het doen weten we nog niet, maar de werkbijen kiezen een cel waarin de koningin een ei heeft gelegd. Zodra er een larve uit het ei is gekomen, krijgt deze speciale voeding en worden de omliggende cellen opgeofferd om het verblijf van de toekomstige koningin te vergroten. Ze bouwen een zogenoemde moerdop, verticale cellen, met in elke cel een koningin in wording. Uit een deel van de eieren groeien de mannetjesbijen: de darren. Als de jonge koningin haar rijpheid heeft bereikt kruipt ze op een mooie zonnige dag uit haar moerdop en maakt haar enige paringsvlucht. Honderden darren vliegen mee om hun voortplantingskans te wagen, slechts één is de uitverkorene.

Nieuwe volken
Vanuit één bijenvolk kunnen wel vier tot vijf nieuwe volken ontstaan, waarbij elke keer het oude volk verzwakt. Deze nieuwe volken kunnen gaan zwermen, op zoek naar een nieuwe goede plek om te leven. U kunt
ze dan ook tegenkomen in het wild, op soms gekke plekken. Twee jaar geleden moest er een tros bijen worden weggehaald uit een fietsmandje.

Tip
Ziet u een tros bijen hangen, bel dan een imker of een dierenasiel om het volk vakkundig te ‘scheppen’. Probeer ze niet zelf te verjagen.