TrosKompas

Dierenarts Hans

Zoönosen

Dieren kunnen (infectie)ziekten bij zich dragen waar mensen ook vatbaar voor zijn. Van de Spaanse griep tot de gekkekoeienziekte: lees over de zogeheten zoönosen.

De bekendste en ook meest gevreesde zoönose is ‘influenza’, oftewel griep! Gezonde mensen gaan hier niet dood aan, maar voor ouderen en mensen met een broze gezondheid is dit wel een risicovolle ziekte. Dieren als (trek-)vogels en varkens dienen als virusreservoir. Een deel wordt zelf niet ziek, maar draagt het virus wel met zich mee, waarna het kan overspringen op mensen.

De Spaanse griep
De grootste griepepidemie deed zich honderd jaar geleden voor, in de nadagen van de Eerste Wereldoorlog. Een gemuteerd varkens­virus veroorzaakte de beruchte Spaanse griep. Naar schatting zijn er toen wereldwijd tussen de 50 en 100 miljoen mensen gestorven. Ook in 1956 kende de wereld een grote griepgolf, waarbij ook in Nederland slachtoffers vielen. De laatste grote griep was de Mexicaanse, die eveneens begon als
een varkensgriep. In 2009 zijn er veel mensen aan gestorven. Inmiddels is dit een ‘gewone’ variant geworden.

BSE en Q-koorts
Een ander bekend dodelijk voorbeeld is BSE, de gekkekoeienziekte, waarvan de variant creutzfeldt-jakob dodelijk is voor mensen. Het tast de hersenen aan. Tussen 2005 en 2009 vielen er drie Nederlandse slachtoffers. Q-koorts is ook berucht: besmette melkgeiten en melkschapen vormen de bron van deze ziekte, die sinds 2007 zeker 95 slachtoffers eiste.

‘Kleinere’ vormen
Naast deze dodelijke zoönosen zijn er ook vele ‘onschuldige’ vormen. Denk aan rabiës door een beet van een hond of vleermuis, de E. colibacterie of de ringworm als u een dier aait, of de ziekte van Lyme. Toxoplasmose komt van eencellige parasieten die bij katten leven en waarmee wij als mens besmet kunnen raken als we in aanraking komen met de ontlasting van het dier.

Handen wassen!
Goed de handen wassen na het tuinieren, het aaien van dieren, het buiten zijn en het bestrijden van ongedierte vermindert het risico op besmetting aanzienlijk.

Beeld: © Getty Images