Het gewei van een edelhert

Het najaar is de bronsttijd van herten. De volwassen mannetjes vechten om de roedels met hindes…

In de strijd om de hindes burlen de mannetjes. Dat oergeluid is over grote afstand hoorbaar en moet een eventuele uitdager alvast afschrikken. Mocht dat niet genoeg zijn, dan kan het mannelijke hert met zijn gewei forse stoten uitdelen. Die veroorzaken elk jaar weer dodelijke ongelukken bij de rivalen. Hindes wachten lijdzaam af wie de vader van hun kind zal worden. Is het de baas, of misschien een jong hert dat snel zijn slag slaat?

Imposant
Als de bronsttijd begint zijn de herten op volle sterkte. Ze zijn fors in gewicht en dragen een imposant gewei. Aan het eind van de winter vallen de geweien af en blijven er twee rauwe stompen achter op de kop van het hert. In het vroege voorjaar begint de groei van een nieuw gewei. De twee groeiende uitstulpingen op de kop zijn rondom omgeven door voedende huid.

Naarmate het gewei groeit, komen er steeds meer ‘enden’ bij, nog steeds omhuld met huid, in vaktermen bast genoemd. Een jong hert begint met een bescheiden hoofdtooi, maar krijgt er elk jaar aan beide zijden een ‘end’ bij. Een oud hert telt tot zestien enden en soms meer! Een gewei kan soms wel tien kilo wegen.

Kapstok
Als het gewei na circa vijf maanden volgroeid is, gaat het hert beginnen met het ‘vegen’. Hij schuurt met
zijn geweientakken langs bomen om de huid los te maken. Soms tref je in deze tijd dus een hert aan met aan zijn gewei een aantal loshangende vodden, heel vermakelijk om te zien. Als het gewei compleet is geveegd, is het klaar voor gebruik in de bronsttijd.