Berghoelman

Mensen zijn ongeëvenaard in aanpassen, maar sommige apensoorten kunnen er ook wat van. Zoals de berghoelmannen die ik in Nepal tegenkwam.

Wanneer het nacht is slapen de berghoelmannen in bomen op de hoogste takken, dicht tegen elkaar aan. Nog voor de zon op is worden ze wakker. Dan gaan ze voedsel zoeken tot het middaguur. Daarna is het tijd voor een welverdiende siësta! Hoelmannen hebben een ingewikkeld maagdarmstelsel, waaronder een grote maag met meerdere kamers. Die lijkt een beetje op de maag van een herkauwer, zoals een koe. Het grootste deel van hun dieet bestaat dan ook uit bladeren. Ze eten ook vruchten en bloemen, en soms schors, gom en aarde. Sommige jaargetijden zijn favoriet, zoals het begin van de moessonregens. Dan stikt het namelijk van de insecten.

Dominant

Hoelmannen leven in een zogenaamde despotische gemeenschap. Slechts één of een paar volwassen dieren hebben de macht over de hele troep, die uit tientallen tot wel honderd dieren bestaat. Berghoelmanmannetjes met een uitstekende lichamelijke conditie staan het hoogst in rang. Zij zijn het best in staat om hun grote territorium met goede voedselplekken en veel vrouwtjes te verdedigen. Alleen zij mogen paren en voor nageslacht zorgen. Iedere rivaal die een dominante man uitdaagt, kan rekenen op een flinke knokpartij. De strijd tussen de mannen is intens. Ze kunnen het maximaal een paar jaar volhouden om de baas te spelen, voor ze uit de troep worden verjaagd. Wanneer een mannetje een troep overneemt, bijt hij vaak alle jongste kinderen dood. Dit is wreed, maar evolutionair gezien begrijpelijk. Zolang de moeders nog zogen, zijn ze niet vruchtbaar en moet het nieuwe mannetje wachten met paren. Maar als hij te lang wacht, wordt hij misschien alweer van de troon gestoten door een rivaal. Hoe sneller hij kan beginnen met het doorgeven van zijn eigen genen, hoe beter. Soms is haastige spoed goed!