TrosKompas

Freek Vonk

Reuzenpissebed

Als ik de parasol op mijn dakterras wil verplaatsen, schieten er een stuk of tien pissebedden onder de voet vandaan. Ze doen me denken aan hun familieleden uit de diepzee, die een flink stuk groter zijn: reuzenpissebedden!

 

Pissebedden zijn bijzondere diertjes. Op het eerste gezicht lijken ze insecten, met al hun kleine kriebelpootjes, maar dat zijn ze niet. Het zijn schaal­dieren, net zoals krabben en kreeften. Ik kniel en laat er eentje over mijn hand lopen. Ondanks dat deze veelpotige vrienden al miljoenen jaren op het land leven, zijn ze nog steeds afhankelijk van water om te ademen. Ze hebben namelijk geen longen, maar kieuwen! Hierdoor drogen pisse­bedden snel uit. Vandaar dat ze zich graag verstoppen op vochtige plekken waar de zon nooit schijnt, zoals onder mijn parasolvoet. Dit zijn de enige schaaldieren ter wereld die op het land leven. De rest van hun familie woont in de zee. Of in het geval van de reuzenpissebedden: in de diepzee.

 

Grote vriendelijke reus

Het is moeilijk voor te stellen dat er op diepten van 300 tot 2.100 meter reuzenpissebedden rondlopen die wel een halve meter groot kunnen worden. Toch is het zo! Het lijkt wel alsof deze joekels uit ‘Jurassic Park’ ontsnapt zijn. Hun grijs-roze schild, enorme, hoekige ogen en vele poten met scherpe punten geven deze diepzeebewoners een prehistorische look. Er wordt er weleens eentje opgevist, maar geen zorgen: deze aliens zijn niet gevaarlijk. Ze eten resten van dode dieren en voedingsstoffen die vanuit het oppervlak naar beneden zinken. Mensen bijten? Dat doen ze niet. Hoe komt het dat reuzenpissebedden zo veel groter zijn dan hun neefjes op het land? Dat is een vorm van ‘diepzee-gigantisme’. Waarschijnlijk worden diepzeebewoners groter omdat ze zich moeten aanpassen aan de extreme kou en de voedselschaarste op de bodem van de oceaan. Reuzenpissebedden hebben dan ook een traag metabolisme en kunnen wel vijf jaar overleven zonder eten. Hun uit de kluiten gewassen formaat zorgt er bovendien voor dat ze weinig natuurlijke vijanden hebben. Het grote, keiharde pantser van reuzenpissebedden beschermt het kleine beetje vlees dat ze hebben. Niet echt een lekker hapje dus.

 

Beeld © Getty Images