TrosKompas

Freek Vonk

Wormsalamander

Vraag iemand om een amfibie te noemen, en de kans is groot dat ze met kikker, pad of salamander komen. De wormsalamander is echter een stuk minder bekend. Toch krioelen de tropische bodems ervan!

Als je door de jungle loopt, dan loop je hoogstwaarschijnlijk over tientallen worm- salamanders heen - soms zijn ze langer dan jijzelf - zonder dat je het weet. Kronkelend door hun onderaardse gangenstelsel in vochtige bodems leiden ze namelijk een heel verborgen leventje. Dankzij hun harde, puntige schedel kunnen ze zich gemakkelijk een weg door de grond banen. Worm-salamanders zijn echte jagers, die zich vooral voeden met aardwormen, slakken, keverlarven en andere slijmerige prooien. Grotere soorten jagen zelfs op andere amfibieën of reptielen. Maar hoe vinden ze hun prooien? Niet met hun ogen - bij veel soorten zijn die bedekt met bot of huid. Zicht is in het donker niet erg nuttig en bij wormsalamanders speelt het daarom maar een beperkte rol. In plaats daarvan gebruiken ze hun reukzin om prooien op te sporen. Kleine tentakeltjes tussen hun ogen en neusgaten detecteren chemische veranderingen in hun omgeving. Deze informatie wordt verwerkt door hun orgaan van Jacobson. Zodra ze een vleugje regenwormaroma oppikken, hoeven ze alleen nog maar het geurspoor te volgen.

Bijtertjes
Aan de buitenkant lijken wormsalamanders misschien zwak, maar net als andere amfibieën hebben ze een skelet van bot en een stevige schedel. Hun bek wordt aangedreven door niet één, maar twee paar kaakspieren, en is omrand met een dubbele rij scherpe tanden waarmee ze stevig kunnen bijten. De tanden staan naar achteren gericht, dus hoe meer prooien worstelen om los te komen, hoe vaster ze komen te zitten. Mogelijk injecteren wormsalamanders tijdens het bijten zelfs gif om hun prooien te overmeesteren, zo blijkt uit nieuw onderzoek! Dat wormsalamanders giftig zijn wisten we al, want er zitten gifklieren in de huid van verschillende soorten. En daaraan kun je ook weer goed zien dat dit amfibieën zijn. Maar wel heel bijzondere!

 

Foto © GettyImages